1 Eylül'den itibaren Belçika'da neler değişiyor?

Bruxelles Korner/ Zehra Özer

Süpermarketlerde yemek çekleri ile sadece gıda ürünleri alınabilecek

1 Eylül'den itibaren süpermarketlerde gıda dışı ürünlerin ücreti yemek çekleri ile (maaltijdcheques) ödenmesi artık mümkün deǧil. Yeni yasaya göre alışveriş sepetinde bulunan gıda dışı ürünler artık yemek çeklerinden (şimdiye kadar çoǧu süpermarketlerde izin verildiǧi gibi) karşılanamayacak.

Birçok süpermarket yasal olmamasına raǧmen yemek çekleri ile gıda dışı ürünlerinde satın  alınmasına izin vermekteydi.  Çalışanlara her ay verilen yemek çekleri 1 Eylül'den itibaren sadece gıda ürünleri için kullanılabilir ve örneǧin bir alışveriş sepetinde bulunan şampuan veya tuvalet kaǧıdın ücretini ödemek için artık geçerli deǧil. Geçmiş yıllarda kaǧıt versiyonunda olan yemek çekleri daha sonra kartlı sisteme geçiş yaptı.

Yemek çeklerinin çatı kuruluşu olan VIA, kuralın doǧru bir şekilde uygunlanması için yazar kasa sistemini ayarladı.

Zorunlu eǧitim 5 yaşa indirildi

Yeni eğitim öğretim yılında çocukların 5 yaşından itibaren okula bașlaması zorunlu hale getirildi. Bundan önce zorunlu eğitime başlama yaşı 6 idi. 1 Eylül'de başlayacak olan 2020-2021 eğitim öğretim yılında anaokul çocukları 5 yaşından itibaren 290 yarım gün okula gitmek zorundadır.

Bazı istisnalar hariç, örneğin rehabilitasyonda olan veya logo veya fizyoterapi programı takip etmesi gereken çocukların okuldan geri kalmasına izin verilir.

Brüksel çevre yolunun Ring-R0 azami hız sınırı 120 km/s'ten 100 km/s'e düşürüldü

2021-2030 Flaman Enerji ve İklim Planı kapsamında Brüksel çevre yolunda mevcut olan hız sınırı 120 km/s'ten 100 km/s'e düşürüldü. Saatte 100 km azami hız sınırı Flaman ve Brüksel bölgeleri tarafından yönetilen Brüksel çevre yolunun (Ring-R0) tüm şeritlerinde geçerlidir.    

Bazı yerlerde 100 km/s nin altında olan azami hız sınırı deǧişmeyecek. Örneǧin; Vilvoorde viyadüğünde ve Vorst virajında 90 km/s olan azami hız sınırı aynı kalacak.

 Brüksel beşgeni yine kısmen Zone 30 olacak

Beşgen şeklindeki düzenli yerleşim planıyla "Pentagon" olarak bilinen Brüksel'in tarihi kent merkezinde yaklaşık dört aydır yürürlükte olan 20 km/s azami hız sınırı daha önce olduǧu gibi kısmen 30 km/s ‘e yükseltildi.

1 Eylül'den itibaren şehir merkezinin bağlantı ve ana yollarında 30 km/s azami hız sınırına geçilecek, ancak yerleşim alanının bazı mahallelerinde mevcut olan 20 km/s hız sınırı deǧişmeyecek.

Brüksel şehri 11 Mayıs 2020'de korona krizi sırasında yayalara, bisikletlilere ve scooterlara daha fazla alan sağlamak için beşgenini yerleşim alanına dönüştürmeye karar vermişti. Geçici olarak uygulanmaya alınan  düzenleme yeni eǧitim-öǧretim yılının başlamasıyla birlikte şimdilik kısmen kaldırıldı. Aynı zamanda şehir merkezine giden ve otobüs ve tramvay tarafından kullanılan büyük caddelerde de azami hız sınırı yeniden 30 km/s'e yükseltildi.

Warandepark çevresinde bulunan Dansaerstraat, De Regentschapsstraat ve Hoogstraat sokakları veya  Maurice Lemonnierlaan veya Adolphe Maxlaan caddeleri 1 Eylül itibariyle hız sınırının yeniden 30 km/s'e yükseltidiǧi bazı örneklerdir. Yeni düzenleme 6 aylık sabit bir süre için geçerli olacak.

10’da 1 zamanlı ebeveyn izni alanlar için Flaman destek primi

1 Eylülden itibaren haftada yarım işgünü ebeveyn izni alan ebeveynler Flaman destek priminden faydalanabilecek. Sözkonusu destek primi, özel veya sosyal sektördeki çalışanlar için tasarlandı.

Çalışanlar, 1 Haziran 2019 itibariyle Federal program kapsamında 10’da 1 zamanlı ebeveyn izninden yararlanabilmektedir.  Bu, örneğin tam zamanlı çalışanlara, her Çarşamba günü öğleden sonra veya iki haftadan iki haftaya Cuma günü evde kalmalarına izin verilebileceǧi anlamına gelmektedir. Ancak 10'da 1 zamanlı ebeveyn izninden faydalananlar, tam zamanlı, yarı zamanlı veya 5'de 1 zamanlı evde kalanlar için geçerli olan Flaman destek priminden henüz faydalanamamaktaydı.   

1 Eylül’den itibaren bu deǧişti ve ebeveyn izni hakkından yararlanan herkes Ulusal İstihdam Hizmeti olan RVA’nın ‘işe ara verme ödeneği’nden faydalanabilecek. Bu baǧlamda 10’da 1 zamanlı ebeveyn izni alan özel sektör çalışanları ayda brüt 34,32 Euroluk destek primi alacak. Sosyal sektör çalışanları için bu ayda brüt 85,80 Euro'dur.

Bakıma muhtaç olan yakınının bakımını üstlene kişilere resmi statü ve yeni tematik izin

Bakıma muhtaç olan yakınının bakımını üstlenen kişiler "Mantelzorgers" olarak adlandırılmaktadır. Mantelzorger olan kişiler 1 Eylül itibariyle sağlık sigortası fonu (mütüvvel) aracılığıyla resmi bir statü elde edebilecek. Ayrıca bu grup bakıcılar için yeni bir izin sistemi oluşturulacak. Bakıma muhtaç bireylerin bakımı zordur ve bakım veren kişinin yaşam kalitesi tüm boyutları ile çoğu zaman olumsuz etkilenir. Resmi bakıcı olarak tanınan çalışanlar "tematik izin" hakkına dayalı olarak işverenlerinden izin isteyebilecek ve hakettikleri gelir yardımı için RVA'dan ödenek başvurusunda bulunabilecektir.  

Mantelzorg bakıcıları, kronik hastalığı olan bir kişiye, engelli bir kişiye veya çevresinde bakıma muhtaç olan bir kişiye uzun vadeli bakan kişilerdir. Bakıma muhtaç olan kişi bir eş, ebeveyn veya çocuk olabilir, aynı zamanda herhangi bir yakını, arkadaş veya bir tanıdık olabilir.

Ücretsiz avukat veya adli destek daha çok erişebilir olacak

Adil yargılamanın eşit koşullarda sağlanabilmesi için mali gücü yetmeyen davacı ya da davalılar, adli yardım kapsamında ücretsiz olarak avukat desteği alabiliyor. Sözkonusu hukuki yardım tamamen veya kısmen ücretsizdir. Gelir tavanındaki artıştan dolayı artık daha çok insan buna hak kazanıyor.

Gelir tavanı daha önce bekarlar için 1.026 Euro ve aileler için 1.317 Euro idi. Ancak, gelir tavanı 1 Eylül 2020'den itibaren 200 Euro ile ve sonrasında 3 yıl boyunca yılda 100 Euro ile artırılacak. 2023'te bekarlar için 1.500 Euro'nun üzerinde ve aileler için bakmakla yükümlü olunan çocuk sayısına bağlı olarak 1.800 Euro'nun üzerinde olacak. Şu andan itibaren Belçika nüfusunun yüzde 30'unu kapsayacağı tahmin ediliyor, daha önce bu sadece yüzde 10'du.

Daha geniş bir eǧitim yelpazesi

Yeni eğitim öğretim yılından itibaren, normal orta öğretimdeki öğrenciler 79 yerine 104 eğitim seçeneğine sahip olacak.

Deniz sahilinde zorunlu maske kullanımı kaldırıldı

Deniz sahilinde zorunlu maske kullanımı 1 Eylül'den itibaren kaldırıldı. Ancak yanınızda bir maske bulundurmanız hala zorunludur.

Batı Flaman bölgesinin valisi Carl Decaluwé sahilde vakit geçiren herkesi (hem yürüyüşçüleri hem bisiklet kullanıcıları) sosyal mesafeyi korumaya çağırdı. Güzel havalarda sahilin tekrar çok kalabalik olduğu farkedilirse, yeniden maske zorunluluğu getirilebilir.