Belçika'nın Kuruluşu ve Tarihi

Bruxelles Korner

Zehra Özer

Belçika, 1713 yılında Avusturya İmparatorluğuna dahil edildi ve "Avusturya Hollandası" olarak adlandırıldı. Bir asır sonra, 1813 yılında Fransa tarafından işgal edildi. 1815 yılında Napolyon yenildiğinde, Belçika on bes yıl Hollandalıların idaresi altına kaldı. 1830 yılında Fransa ve İngiltere'nin idaresi altında bağımsız bir devlet kurdu. Belçika, 4 Haziran 1831 tarihinde krallık ilan edildikten sonra Kongo gibi Afrika ülkelerini sömürgesi altına aldı. Belçika, I. ve II. Dünya Savaşına katıldı ve her iki savaşta da Almanya tarafından işgal edildi, Almanya'nın yenik düşmesi üzerine işgalden kurtuldu.

Devrim ve bağımsızlık

1815 yılında Viyana Kongresi sırasında Belçika ve Hollanda illeri birleşmiş bir devlet oldular. Belçika böylece Hollanda Kralı William I. egemenliği altına girdi. Onun ekonomi politikası Belçikalı burjuvazilere yararlı olmasına rağmen bu durum yinede protesto edildi. Katolikler dini konulardan ve Liberaller kısıtlanan özgürlüklerinden dolayı I. William’in girişimini protesto ettiler. 1828 yılında geleceğin Belçika’sı için katolikler ve liberal burjuvaziler ortak şartlarını hazırladılar. Bu sözde, sendikacılık veya canavarca bir ittifak olarak tarihe geçti.

23 Eylül 1830 tarihinde, devrim Brüksel'de patlak verdi. Brükselli isyancılar şehir dışından gönüllülerin desteğini aldılar. Belçika bu isyan yoluyla kuzey illerinden ayrıldı. Geçici bir hükümet 4 Ekim 1830 tarihinde bağımsızlığını ilan etti ve aynı yıl 3 Kasım’da 30 000 seçmen Ulusal Kongre yi seçti.  7 Şubat 1831 tarihinde Ulusal Kongre o zaman için ilerici bir anayasa onayladı.

1830-1908

4 Kasım 1830 tarihinde, Belçika’nın geleceği hakkında karar verecek olan diplomatik bir konferans başlatıldı. Büyük Güçler Belçika ve Hollanda’nın ayrılmasını kabul ettiler. Saxe-Coburg-Saalfeld Dükü I. François'nın (Franz Frederick Anton) oğlu Leopold 1831 yılında Belçikalıların ilk kralı oldu.  Tahtını 1865 yılında oğlu Leopold II. ye devretti. Onların egemenliği altında Belçika endüstriyel bir güç haline geldi. Hammadde kaynağı sağlamak ve böylece ekonomik bağımsızlığına erişmek için iki kral birkaç sömürge seferleri terfi ettiler.

Sömürgecilik girişimlerinde ancak 19. yüzyıl sonuna doğru başarılı oldular. Leopold II. Kongo bölgesinde Henry Stanley tarafından yapılan seferleri aktif olarak destekliyordu. Stanley devlet konfederasyonuna yol açan yerel aşiret liderleri ile anlaşmalar imzaladı. Belçika hükümeti ve parlamentosu aslında bu anlaşmalar içinde yer almadılar. 1884 yılının Berlin konferansında, Leopold II., Orta Afrika'nın ilk işgalcisi olarak güçlü bir konumdaydı. Onun tüm talepleri kabul edildi. 1885 yılında Kongo devletinin başkanı olması için Belçika parlamentosu tarafından izin verildi. Kongo, 1908 yılında Belçika devletinin sömürgesi altına alındı. 3 Haziran 1960 tarihinde Kongo bağımsızlığını kazanarak Belçika sömürgesinden kurtuldu.

Dünya Savaşları

Belçika'nın güçleri tarafından dayatılan tarafsız politikasına rağmen ülke I. Dünya Savaşından kurtulamadı. I. Kral Albert  komutasında olan Belçika ordusu, Alman kuvvetlerine dayanıklı değildi. Yine de Belçika ordusu Almanlara karşı gelerek I.Dünya Savaşı'nda ağır bir bedel ödediler.

I. Dünya Savaşı'ndan sonra zor yıllar devam etti. Küresel ekonomik kriz, Belçika'da da hissedilmişti. Yavaş yavaş Hitler'in iktidara geldiği Almanya tehlikesi büyüyordu. 1936 yılından itibaren Belçika yeniden nötr politikasını devam ettirdi, ancak bu kez de Almanya Belçika'yı işgal etti. Bu işgal 10 Mayıs 1940 tarihinde meydana geldi. 18 gün sonra III. Kral Leopold ülkesinin teslim olmasını emretti. Bu emir, hükümet ile kralın arasında kırgınlığa yol açtı ve kurtuluştan sonra ‘kral sorunu’ meselesine neden oldu. III.Leopold tahtını nihayet, 31 Temmuz 1993 ölüm tarihine kadar tahtta kalan oğlu Baudouin’in lehine devretmeye karar verdi.    

Federal devlet

Belçika’nın son siyasi tarihinde topluluk sorunları önemli bir rol almaktadır. Dört devlet reformu yoluyla Belçika federal bir devlet haline getirildi. Siyasi alanda ekonomik sorunlar ve artan uluslararası anlaşmalar ile kendini gösteriyor.  Belçika, Belçika-Lüksemburg Ekonomik Birliği’nin, Benelux’ün ve Avrupa Birliği’nin kuruluşunda önemli bir rol almıştır. Belçika, Birleşmiş Milletler üyesi olarak Dünya Barış hizmeti altında ordusuyla birlikte düzenli uluslararası barış misyonlarına katılıyor veya gözlemcilerini gönderiyor. Belçika aynı zamanda NATO üyesidir.