Fotoğraf sanatçısının beyaza boyadığı baston görme engellilerin sembolü oldu

ANKARA – Emre Aytekin

İngiliz fotoğraf sanatçısı James Biggs geçirdiği trafik kazasında görme yetisini kaybetmesinin ardından sokağa çıktığında yolunu bulmak için kullandığı bastonunu beyaza boyadı. Böylece başkalarının dikkatini çekerek kendini korumayı amaçlıyordu.

Bugün görme engellilerin dışarı çıkarken yanlarında beyaz baston veya baston bulundurması alışkanlığı böyle başladı.

Zamanla görme engellilerin alamet-i farikasına dönüşen beyaz baston, ilk kez 1931'de Fransa Körler Örgütü tarafından başlatılan "Körler Haftası" etkinliklerinin sembolü olarak kabul edildi.

Dünyada her yıl ocak ayının ikinci haftası olan 7-14 Ocak tarihleri 'Beyaz Baston Körler Haftası' olarak kutlanıyor.

Dünyada 253 milyon görme engelli insan yaşıyor

Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) Kasım 2017 verilerine göre, dünyada 253 milyon görme engelli insan yaşıyor.

Bunlardan 36 milyonu görme yetisini tamamen yitirmişken 217 milyonu orta ve ileri düzeyde görme bozukluklarından muzdarip.

Kronik göz hastalıkları, dünya çapında görme bozukluklarının ortaya çıkmasına yol açan en önemli sebep. Görme kayıplarının yüzde 53'ü tedavi edilmeyen retina bozukluklarından, yüzde 25'i ise katarakttan kaynaklanıyor.

Ameliyat edilmeyen katarakt, yüzde 35 ile kalıcı görme kaybına yol açan en önemli etken olarak kabul ediliyor.

İleri safhalara ulaşmış retina bozuklukları yüzde 21 ile onu izlerken, glokom hastalığı yüzde 8 ile üçüncü sırada yer alıyor.

Katarakt bilhassa orta ve düşük gelir grubundaki ülkelerde hala yaygın bir hastalık olarak biliniyor.

Öte yandan DSÖ, trahoma ve onkoserkiyazis gibi bulaşıcı göz hastalıklarının etkisinin son 25 yıl içinde ciddi şekilde azaldığına dikkat çekiyor. Bugün görme bozukluklarının yüzde 80'i önlenebiliyor veya tedavi edilebiliyor.

Risk altındaki gruplar: Yaşlılar ve çocuklar

DSÖ verileri, körlük ve görme kayıplarından muzdarip kişilerin yüzde 81'inin 50 yaş ve üzeri olduğunu ortaya koyuyor.

Dolayısıyla yaş en önemli risk faktörü olarak öne çıkıyor. Dünya nüfusu giderek yaşlanırken görme bozukluları ve körlük riski altındaki nüfusun büyüyor.

Diğer bir risk grubunu da15 yaş altı çocuklar oluşturuyor.

Dünyada 19 milyon çocuğun görme bozuklarından muzdarip olduğu tahmin ediliyor. Bunlardan 12 milyonu retina bozukluklarından kaynaklanan sebeplerle görme kaybı yaşarken 1,4 milyonu kalıcı körlükle mücadele ediyor.

Uzmanlar dünyada körlük ve diğer görme bozukluklarının yaygınlığının 1990'lı yıllardan itibaren azaldığına işaret ediyor.

Bunun temel sebebi olarak genel sosyo-ekonomik gelişmeyle birlikte tedavi ve rehabilitasyon olanaklarına erişimin artması gösteriliyor.

Dünya nüfusu giderek yaşlanırken görme bozukluları ve körlük riski altındakiler giderek artıyor.

"The Lancet" dergisinde yayımlanan bir araştırmada 2020'de 38,5 milyon olması beklenen görme engelli sayısının 2050'ye gelindiğinde 115 milyona ulaşabileceği kaydedildi.