"Hayy"dan gelen "Hû"ya gider

KÜLTÜR SANAT

Bruxelles Korner 

Yüksel Çilingir

 

"Hayy"dan gelen "Hû"ya gider

 

Peki hayallere ne olur?

 

Öncelikle bu atasözüne bir bakalım. Haydan gelen huya gider deriz ya; Türk Dil Kurumu buna "kolay ve emeksiz kazanılan şeyler, elden kolay çıkar" anlamında kullandığımız bir atasözüdür demiş. Bu atasözünü,havadan gelen bir şeyleri kaybettiğimiz durumlarda, kendimizi avutmak için de kullanırız, "amaaaan! ..." deyip..

 

Oysa atalarımız hiç bir zaman boşa laf etmemiştir. Bu söz de aslında bambaşka bir anlam içerir. Allah'ın"Hayy" ve "Hû" sıfatları kastedilerek, "Rabden gelen yine o Rabbe dönecektir" denmektedir. 

 

Bakara sûresinin 255’inci ayeti olan Ayet’el Kürsî, “Allâhü lâ-ilâhe illâ hüve’l hayyü’l kayyûm” diye başlar. Kürsî ayetinin başındaki ifade ile Gafir suresinin 65’inci ayetindeki şu ifade de aynıdır: “Hüve’l hayyü lâ ilâhe illâ hû”. Hüve, yani O, Hayy'dır, yani diridir. İlahlar yoktur, yalnız Allah (Hû) vardır. 

 

Evet, hayatta hiç bir şey boşuna gelmediği için boşa da gitmiyor elbet. Yeni bir imtihana zemin oluyor. Evren genişlerken biz de büyüyoruz. 

 

O zaman ya hayaller? 

 

Arapça χyl kökünden gelen χayāl sözcüğü, Türkçe'ye hayal olarak geçmiş. Kaynaklar, "imgelem, zihinsel görüntü, gövdeden ayrılmış ruh" ifadelerinden alıntıdır diyor. 

 

Hayal kurarken ve gerçek olması için uğraşırken, ruhumuzun bedenden ayrılması gibi, biz de hayatın gerçeklerinden ayrılıyor olabilir miyiz? Zaten fazla hayal kurunca, doğrudan ruhumuz için değilse de, "ayakların havada" diyorlar.

 

Öte yandan, hayalimiz gerçek olduğunda, o da hayatın bir gerçeği olacak... Bugünkü gerçekten başka bir gerçeğe geçiş yapacağız.

 

Öyleyse, yolculuk o gerçeğe ulaşmak mıdır? Hay'at, hay'al... Hangi açıdan bakarsan bak, Hayy'dan gelip Hû'ya gidiyor. 

 

Ancak, bu süreçte hep bir hayal ve gerçek döngüsü var. Hayal kurmak hayatin gerçeği... Belki de hayalin illa gerçek olması gerekmiyor. Bir kitabın iki tarafa açılmış sayfaları gibi..  Kavuşamadıysan üzülme, o yine hayatının içinde, hayatının gerçeği. Gözünün bir ucu orada olsun. Hayal kurmak,  boşa kürek çekmek değil. Haydan gelip huya gitmiyor, "Hayy"dan gelip "Hû"ya gidiyor. 

 

Bir de hayal kırıklığı var. O da başka bir şey tabii. Bu, hayalin suçu mudur, hayali kuranın mı? Bir de bu ifadeyi başkaları için kullanır insanlar; beni hayal kırıklığına uğrattın.. Sen başkasına kafanda bir kalıp çizmişsin, o kalıba uymaması onun suçu mu? Kalıbının adamı ol! falan derler bir de.. Aslında kalıbının adamı, daha doğrusu adamının kalıbı o gördüğün.. Kalıbının adamı olması, senin kalıbının adamı olması demek değil ki!.. Hayal, gövdeden ayrılan  bir şeyse, nasıl dursun kalıbın içinde? Yani o hayale de biraz kulak vermeli!..

 

RGKY kod isimli bir şarkı var; Rüyamda Gördüklerim Kaderimde Yokmuş diyor Kenan Erer, hayallerimle uzlaştım. Tasavvuf da tekamül diyor; zaman içinde meydana gelen gelişme, olgunlaşma, evrim... 

 

Link: https://youtu.be/Y0TRYB8TxQ4

 

Velhasıl, hayatımızda bir hayal gerçeği var. Hayallerimiz gerçek olmasa da... 

 

Sevgiyle kalın.

 

Yüksel Çilingir