Hollandalı öğrencinin tesadüfi keşfinden sonra meme kanseri ilacı bin kat ucuzluyor

Bruxelles Korner

Zehra Özer

Daphne van Scheppingen (29) yedi yıl önce Z-endoxifen malzemeleri üzerinde çalışmaya başladı. O zamanlar Eindhoven'deki Teknoloji Üniversitesi'nde lisans öğrencisiydi ve malzemeyi büyük ölçü de üretmek için görevlendirildi. De Volkskrant gazetesine “Endoxifene üretim sürecindeki farklı adımların diğer araştırmacılar tarafından geniș çaplı tanımlandığını hatırlıyorum” dedi. "Bu adımları, karmaşık bir yemek tarifi gibi, tek tek dikkatli bir şekilde uygulamak zorundaydık. Bir adım da farklı bir yöntem ve farklı bir arıtma tekniği uyguladık. Çalışmalarımız sırasında birden bire bizim endoksifenimizin mevcut olandan çok daha saf olduḡu ortaya çıktı"

Bu keşif sayesinde, üretim sürecinde çok pahalı maliyeti olan bir adımın gereksiz olduḡu tespit edildi. Ingiliz Briton Lech-Gustav Milroy profesörü, öğrencilerin ilaç üretim maliyetlerinin ticari firmalardan bin kat daha düşük olduğunu hesapladı. Yedi yıl önce bu şaşırtıcı değildi, çünkü madde çok fazla uygulama içermiyordu, ama şimdi Z-endoxifen ilacının belirli bir tür meme kanseri tespit edilen insanlar için çok ümit verici olduḡu açıklanmasıyla bilimsel dünyanın da ilgisini çekti. Daphne ve Milroy'un üretim sonuçları artık Bio-Organik ve Tıbbi Kimya Mektupları dergisinde yayınlandı.

Daha ucuz?

Şu anda Z-endoksifen piyasada bir ilaç olarak henüz satılmıyor, bu en erken altı ila yedi yıl içinde mümkün olacaktır. O zamana kadar diğer kanser ilaçlarından çok daha ucuz olup olmayacağını da beklemek zorundayız. Sonuçta fiyat belirlenmesinde, üretim maliyeti çok fazla önem tașımaz. Utrecht Üniversitesi'nde biyoteknoloji uzmanı Huub Schellekens, “Bu tip ilaçların satıș fiyatı, üretim maliyetleri ile değil, toplumun o ilaca  verdiği değere göre belirlenir” diyor. Ona göre, üretim maliyeti toplam fiyatının sadece yüzde 1'idir. "Toplam fiyatının yüzde 1’inin bin kat ucuz olması pek fazla bir avantaj kazandırmaz" diyor.