Papa Franciscus'dan İngiltere'ye Chagos Takımadaları'nı iade çağrısı

Katoliklerin ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı Papa Franciscus, İngiltere’ye, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunun geçen mayıs ayında kabul ettiği "İngiltere'nin, Hint Okyanusu'ndaki Chagos Takımadaları'nın kontrolünü 6 ay içinde bırakarak ada devleti Morityus'a devretmesi" yönündeki karara uyma çağrısı yaptı.

Papa, Mozambik, Madagaskar ve Morityus'tan oluşan 31. dış gezisi dönüşünde, Antananarivo-Roma seferinde uçakta bu seyahatini takip eden gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Morityus'tan bir gazetecinin Chagos Takımadaları'nda yaşayanların 50 yıl önce topraklarını terk etmek zorunda kaldığını ve geçen mayısta BM'nin buna yönelik karar almasına rağmen İngiltere ile adalardan birini üs olarak kullanan ABD'nin bu adaları devretmediğini hatırlatması üzerine Papa, uluslararası kuruluşların kararlarına herkesin uyması gerekliliğine dikkati çekti.

BM kararına isim vermeden atıfta bulunan Papa, "Uluslararası Adalet Divanı, BM gibi tanıdığımız, katkıda bulunduğumuz uluslararası kuruluşları düşünelim. Onlar bir kararı onayladığında bizim de insanlık olarak buna uyma zorunluluğumuz var." diye konuştu.

Uluslararası kuruluşların, mahkemelerin kararlarına uyma gerekliliğine vurgu yapan Papa, "BM, uluslararası mahkemeler, bunun için oluşturuldu." dedi.

Katoliklerin ruhani lideri, "Bir halkın kurtuluşu geldiğinde (bağımsızlığını sağladığında), egemen devletin oradan gitmesi gerekir. Afrika'da bu süreç pek çok kez yaşandı. Fransa, İngiltere, Belçika, İtalya, hepsi bırakıp gitmek zorunda kaldı." ifadelerini kullandı.

BM kararı

Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda, geçen mayıs ayında, İngiltere'nin, Hint Okyanusu'ndaki Chagos Takımadaları'nın kontrolünü 6 ay içinde bırakarak ada devleti Morityus'a devretmesini talep eden karar kabul edilmişti.

BM Genel Kurulu kararları "tavsiye" niteliğinde olmasına ve yasal bağlayıcılığı bulunmamasına rağmen uluslararası arenada siyasi ağırlığı nedeniyle önemseniyor.

Uluslararası Adalet Divanı (UAD) da 25 Şubat'ta İngiltere'nin Chagos Takımadalarını kontrol etmesinin yasa dışı olduğuna ve Chagos'u Morityus'a iade etmesine karar vermişti ancak yasal bağlayıcılığı bulunmayan UAD'nin kararları da tavsiye niteliği taşıyor.

Chagos Takımadaları

İngiltere, 1814 yılından beri kontrol ettiği Morityus'a BM'nin baskısı üzerine 1968'te bağımsızlığını verdi ancak bundan 3 yıl önce Chagos Takımadaları'nı ülkeden ayırarak elinde tutmaya devam etti.

İngiltere, Chagos Takımadalarının en büyüğü olan mercan ada Diego Garcia'yı ise 1966'da ABD'ye kiraladı. ABD, üs olarak kullandığı bu adayı, 2036 yılına kadar elinde tutabilecek.

Hint Okyanusu'nun tam ortasında yer alan ve sadece askeri araçlarla ulaşılabilen Diego Garcia Üssü, Soğuk Savaş'tan, Kuveyt'i işgal eden Irak'a karşı düzenlenen 1991'deki Çöl Fırtınası Operasyonuna, 11 Eylül'den hemen sonra Ekim 2001'de Afganistan'da Taliban'a yönelik hava saldırılarına kadar pek çok operasyonda önemli rol oynadı.

AA muhabiri: Emre Aytekin