"Alzheimer" hasta sayısının 10 yıl içinde 135 milyona çıkması öngörülüyor

Türkiye Alzheimer Derneği Başkanı ve İstanbul Üniversitesi (İÜ) İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Başar Bilgiç, Türkiye'deki 1 milyon bunama hastasından yaklaşık 700 binin Alzheimer olduğunu belirtti.

Lale Bildirici Büyükkarakaya  |21.09.2023 - Güncelleme : 21.09.2023

İstanbul

Bilgiç, "Dünya Alzheimer Günü" kapsamında AA muhabirine yaptığı açıklamada, Alzheimer'da en önemli risk faktörünün yaş olduğunu söyledi.

Kişi ne kadar yaşlanırsa, Alzheimer'a yakalanma oranının o kadar yüksek olduğunu kaydeden Bilgiç, hastalığın görülme sıklığının 65 yaşından sonra her 5 yılda bir 2 kat artığını aktardı.

Bilgiç, yaştan sonra cinsiyetin en önemli risk faktörü olduğunu ifade ederek, "Maalesef ki kadınlarda bu hastalık daha fazla görülüyor. Yaklaşık 3 Alzheimer hastasının 2'si kadın oluyor. Yani yüzde 60-66 gibi oranlarda bir kadın baskınlığı var. Türkiye'deki istatistikler Batı dünyasına oldukça benziyor." dedi.

Fotoğraf: Lale Bildirici Büyükkarakaya/AA

"Maalesef ki yaşlanan Türkiye'de bu hastalığı çok daha fazla göreceğiz"

Tüm bunama hastalarının Alzheimer olmadığına dikkati çeken Bilgiç, "Şu an ülkemizde 1 milyon bunama hastası var. Bunun yaklaşık 600 ila 700 bini Alzheimer hastası. Dünyada gittikçe artan bir hastalık. Önümüzdeki 10 yıl içinde 135 milyon hasta olacağı öngörülüyor. Maalesef ki yaşlanan Türkiye'de bu hastalığı çok daha fazla göreceğiz. Ülkemizde 15-20 yıl içinde bu söylediğim sayıların maalesef ki iki katına ulaşacağız." diye konuştu.

Bilgiç, Alzheimer'dan korunma yöntemlerine değinerek bu hastalıkla ilgili eğitim almanın, fiziksel aktivitede bulunmanın ve Akdeniz tipi beslenmenin en önemli koruyucular arasında olduğunu dile getirdi.

Alzheimer tedavisiyle ilgili dünyadaki ve Türkiye'deki gelişmelere yönelik bilgi veren Bilgiç, hastalık ortaya çıktıktan sonra ilerleyici tarzda bulguların devam ettiğini söyledi.

Bilgiç, bu hastalıkta kişilerin yakınları ile birlikte nöroloji, psikiyatri ve geriatri branşlarına başvurmaları gerektiğini belirterek, burada hastaların öyküsü dinlendikten sonra birtakım testler yapıldığını, tanı konulduktan sonra da gerekli tedavilere başlandığını anlattı.

Tedavide son 3 yılda önemli gelişmeler yaşandı

Alzheimer tedavisinde geçen 3 yıl içinde çok önemli gelişmeler olduğunu vurgulayan Bilgiç, şunları söyledi:

"Tedavide ortaya çıkan yeni ilaç, beyinde biriken amiloid isimli proteini temizliyor. Bu proteinin temizlenmesiyle beraber hastalığın, erken dönemde yakalanırsa yaklaşık yüzde 35 yavaşlatılabileceği düşünülüyor ama maalesef bazı yan etkileri de var. Beyinde ödem adını verdiğimiz şişmeye yol açabiliyor. Çok masum ilaçlar değil ama bunlar hastalığı ilk defa yavaşlatan, yavaşlattığı gösterilen ilaçlar."

Prof. Dr. Başar Bilgiç, hastalığın tedavisiyle ilgili tüm dünyada çok uluslu çalışmalar yapıldığını ifade ederek, "Bahsi geçen ilaçların çalışmalarında yaklaşık 800 hasta ilaç alırken diğer 800 hastaya ilaç verilmiyor. Yaklaşık 800 hastada ilaç alanların gidişatının daha olumlu olduğu görülüyor." diye konuştu.

Bu çalışmaların yeni yayınlandığını dile getiren Bilgiç, şunları kaydetti:

"Onun için bunlar çok yeni bir gelişmeler. Türkiye'ye bir ilacın gelmesi için çeşitli prosedürler izlenmesi ve Bakanlık onayı alınması lazım. Bakanlık onayı alınırsa hastalarda kullanılabilir anlamına geliyor. Bir de işin geri ödeme boyutu var. Bu ilaçlar yıllık 25 bin dolar gibi maliyeti olan ilaçlar ve bu nedenle de kolay erişim olacak ilaçlar değil. Türkiye'de bu saydığım üç tane aynı mekanizmayla etki eden ilaçtan bir tanesine Sağlık Bakanlığı bireysel bazda onay verdi. Diğer ikisi için birtakım başvurular var. Onların şu an sonucunu bekliyoruz."

Alzheimer'dan korunmak için "sağlıklı yaşam ilkelerine uyun" önerisi

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Uygulama ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yıldız, Alzheimer'dan korunmak için sağlıklı yaşam ilkelerinin benimsenmesi, zihnin aktif tutulması tavsiyesinde bulundu.

Serhat Zafer  |21.09.2023 - Güncelleme : 21.09.2023

Sivas

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Uygulama ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özlem Kayım Yıldız, 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü dolayısıyla yaptığı yazılı açıklamada, Alzheimer'ın, kişinin yaşamını ciddi etkileyen ve yaygın olarak görülen bir bunama hastalığı (demans) türü olduğunu aktardı.

Dünya üzerinde yaklaşık 55 milyon demans hastası olduğunu vurgulayan Yıldız, "Nüfusun yaşlanması nedeniyle her yıl bu sayıya yaklaşık 10 milyon yeni hasta eklenmektedir. Bunamanın en yaygın nedeni, Alzheimer'dır. Hastalığın riski ilerleyen yaşla birlikte artmaktadır. 65 yaş üzerinde her 14 kişiden birinde ve 80 yaş üzerinde her 6 kişiden birinde hastalık mevcuttur." ifadelerini kullandı.

Yıldız, hastalığın belirtilerinin sinsi şekilde başladığını ve yavaş yavaş arttığını belirterek, şunları kaydetti:

"Hastalık zihinsel yetilerin kaybı ile karakterizedir. Genellikle ilk olarak bellek etkilenir, özellikle yakın bellek bozulur. Hastalar yıllar önce olan olayları net biçimde hatırlar, yakın geçmişi unuturlar ve zamanla yeni anılar edinemezler. Eşyaları koydukları yeri unuturlar. Dikkat, hesap yapma, okuma yazma, alet kullanma becerileri de etkilenir. Sohbeti sürdüremez, iletişim güçlüğü yaşarlar. Bunama tablosuna Alzheimer dışı nedenlerin de yol açabileceği akılda tutulmalı ve bu nedenler araştırılmak üzere bir nöroloji uzmanına başvurulmalıdır."

"Tedavide kullanılan ilaçlar hastalık belirtilerini azaltmaya yöneliktir"

Alzheimer'ın, tedavi konusunda en çok araştırma yapılan hastalıklardan olduğunu dile getiren Yıldız, şu an için hastalığı tamamen ortadan kaldıracak bir tedavi seçeneği bulunmadığına dikkati çekti.

Yıldız, hastalığın belirtilerinin kontrol altına alınması ve hastanın yaşam kalitesinin sürdürülmesi için uygulanan ilaç tedavileri ve ilaç dışı yaklaşımların mevcut olduğunu belirtti.

Hastalara fiziksel aktivite bulunmalarını ve sosyal etkileşimi sürdürmelerini tavsiye eden Yıldız, şunları aktardı:

"Tedavide kullanılan ilaçlar hastalık belirtilerini azaltmaya yöneliktir. Hastalıktan korunmak için sağlıklı yaşam ilkeleri ve Akdeniz tipi diyet benimsenmeli, zihin aktif tutulmalı, kitap okunmalı, hipertansiyon, diyabet uygun biçimde tedavi edilmeli, tütün ürünlerinden uzak durulmalı. Spor ve yürüyüş yapmak hastalıktan korunmaya katkı sağlar."

Dünyada her 3,2 saniyede bir kişi, Alzheimer hastalığına yakalanıyor

Dünya genelindeki 55 milyondan fazla Alzheimer hastasına her 3,2 saniyede yeni bir kişi ekleniyor.

Saadet Firdevs Aparı  |20.09.2023 - Güncelleme : 21.09.2023

Ankara

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, dünyada 55 milyondan fazla Alzheimer hastası bulunuyor ve bu sayının, her yıl yaklaşık 10 milyon yeni vaka ortaya çıkması nedeniyle 2050’de 139 milyona yükselmesi bekleniyor.

Dünyada genelinde yaşlı nüfusun artmasıyla büyük artış yaşanan Alzheimer hastalığı hakkında farkındalık oluşturmak ve bununla mücadele edenlere destek olmak amacıyla her yıl 21 Eylül "Dünya Alzheimer Günü" kapsamında etkinlikler düzenleniyor.

AA muhabiri, "7. önde gelen ölüm nedeni" olarak bilinen bunama (demans) hastalığının en yaygın türü olan Alzheimer hakkındaki bilgileri derledi.

Beyin hücrelerinin zamanla ölümüne bağlı olarak hafıza kaybı, bunama ve genel anlamda bilişsel fonksiyonların azalması şeklinde gelişen tıbbi bir durum olan Alzheimer nedeniyle her yıl dünya genelinde binlerce kişi hayatını kaybediyor.

İlk kez 1906’da Alman psikiyatrist ve patolojist Alois Alzheimer tarafından tanımlanan ve 65 yaş üstü kişilerde, beyin dokularında ağır hasara neden olduğu tespit edilen Alzheimer, "21. yüzyılın kabusu" olarak görülüyor.

Hastalık, günlük aktivitelerde azalma ve bilişsel yeteneklerde bozulma ile nitelenen nöropsikiyatrik semptomların ve davranış değişikliklerinin eşlik ettiği nörodejeneratif bir hastalık olarak tanımlanıyor ve bilinen kesin bir tedavi yöntemi bulunmuyor.

Küresel maliyeti 1,3 trilyon ABD dolarının üzerinde

Alzheimer'a yakalananların yüzde 60’tan fazlası düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşıyor ve Alzheimer hastası sayısına her yıl 10 milyon yeni vaka ekleniyor.

Bu sayı, Alzheimer hastalarına her 3,2 saniyede yeni bir kişi eklenmesi anlamına geliyor ve bu nedenle 2050’de Alzheimer hastalarının sayısının 139 milyona yükselmesi bekleniyor.

Alzheimer hastalığının şu anda 1,3 trilyon ABD dolarının üzerinde olan yıllık küresel maliyetinin, 2030’a kadar 2,8 trilyon ABD dolarına yükselmesi bekleniyor.

Buna göre, 2030’da Alzheimer hastalığının yıllık küresel maliyetinin dünyanın en büyük 8. ekonomisi olan İtalya’nın şu anki yıllık gayrisafi yurt içi hasılasını (GSYİH) geride bırakacağı öngörülüyor.

Alzheimer hastalığı, demansın bir türü

Alzheimer hastalığı, beyin hücrelerinin zamanla ölümüne bağlı olarak hafıza kaybı, bunama ve genel anlamda bilişsel fonksiyonların azalması olarak biliniyor.

"Demans türü" olarak nitelendirilen Alzheimer, daha çok ilerleyen yaşlarda yaygın görülüyor.

Alzheimer's Disease International (AZI) tarafından hazırlanan 2021 raporunda, dünya genelinde demans hastalarının yüzde 75'inin teşhis edilmediği tahmin ediliyor. Farkındalık eksikliği teşhis açısından önemli engel olarak gösterilirken, bazı düşük ve orta gelirli ülkelerde teşhis edilmeme oranı yüzde 90'a kadar çıkabiliyor.

Tedavi ve bakım

Demansı iyileştirmek veya ilerleyen seyrini değiştirmek için halihazırda mevcut bir tedavi yöntemi bulunmuyor. Bunun yanı sıra klinik deneylerin çeşitli aşamalarında çok sayıda yeni tedavi araştırılıyor.

Araştırmalar, insanların düzenli egzersiz yaparak, sigara ve alkol kullanımından kaçınarak, kilolarını kontrol ederek, sağlıklı beslenerek, tansiyon, kolesterol ve kan şekeri seviyelerini koruyarak bunama riskini azaltabileceklerini ortaya koyuyor.