Belçika’da 1 Ocak’tan itibaren hayatımıza önemli ölçüde etki edecek değişikliklerle karşı karşıya kalacağız.

Belçika’da 1 Ocak’tan itibaren hayatımıza önemli ölçüde etki edecek değişikliklerle karşı karşıya kalacağız.

BRUXELLES KORNER

Kadir Duran

YENİ YIL HANGİ DEĞİŞİKLİKLERİ GETİRİYOR?

Belçika’da 1 Ocak’tan itibaren hayatımıza önemli ölçüde etki edecek değişikliklerle karşı karşıya kalacağız.

Belçika'da 1 Ocak'tan itibaren bir dizi değişiklikler geliyor. Ulaştırmadan maliyeye, telekomünikasyondan enerjiye, sağlıktan yiyecek ve içecek sektörüne kadar birçok sektörde ve gündelik hayatta değişiklik yürürlüğe girecek. Değişiklikler, 2023’ün şimdiden daha zorlu geçeceğinin bir göstergesi. Şimdi bu önemli değişikliklere yakından bakalım.

1-) Maaşlara 50 euro zam geliyor

Belçikaların net aylık ücretleri en az 50 euro artacak. Böylece vatandaşlar yılda 600 euro ek kazanç sağlayacak. 2021 yılında, maaşlara yılda 60 euroya denk gelen aylık beş euroluk yükselme gerçekleşmişti. 2020 yılında ise ayda 20 euroluk yılda yaklaşık 240 euroluk zam yapılmıştı. Aile durumuna göre farklılık gösteren bu artış, sektörlerde işçi ücretlerinin otomatik olarak yenilenmesini de sağlıyor.

2-) Doğum izni 20 gün oldu

Babalar için doğum izni 20 güne çıkıyor, 1 Ocak 2023'ten itibaren babaların ve eş ebeveynlerin izni 20 güne veya 40 yarı güne yükseltilecek. 2021 yılında, izin gün sayısı 10 ile 15 güne kadar artırılmıştı. Hükümet sözleşmesinde belirtildiği gibi doğum izni süresine beş gün eklendi. İşçi böylece doğum tarihinden itibaren dört ay içinde tam zamanlı ya da yarı zamanlı olarak yirmi gün izin alma hakkına sahip oldu.

Doğum izninin ilk üç günü boyunca işçinin kapsamlı tazminatı geçerli olurken diğer günler için işçiye brüt maaşının yüzde 82'sine karşılık gelen miktar ödenecek.

3-) Mavi torbalar serbest

Tüm kahve kapsüller mavi torbalarda (plastik, metal ve karton) satışa sunulabilecek. Tüm kahve kapsülleri ve diğer içecekler alüminyum veya plastikte yer alabilecek gıda maddeleri arasında sayılacak.

4-) Pratisyen hekim danışma ücreti 30 euroya yükseltilecek

Aile hekimi ve pratisyen hekimler için danışma ücreti 30 euroya çıkıyor. 2022 yılında, 27,25 euro olan danışma hizmeti yüzde 10 artırıldı. Böylece 30 eurodan az olan uzmanların danışma hizmeti de 30 euroya yükseltilmiş oldu.

5-) İstasyonlarda sigara yasaklanıyor

Belçika Ulusal Demiryolu Şirketi (SNCB) bir tebliğ yayımlayarak açık hava da dâhil olmak üzere tüm istasyonlarda sigara içmeyi yasakladı.

İstasyonlarda sigara içmenin cezası işlenen suç sayısına göre 50, 75 veya 150 euro olarak uygulanacak.

6-) Proximus hizmetlerinin çoğunda ücret artışı

Mobil Telekomünikasyon Şirketi Proximus'un hizmetlerinin çoğunda yüzde 4 ile 6 oranında artış gerçekleşti. 1 Mayıs'ta popüler paketlerde yapılan son fiyat artışı 3 ile 4 euro olarak belirlenmişti.

7-) Valon Bölgesi’nde su ücretine zam

Valon Bölgesi’nde, 2014 yılından beri değişmeyen su ücretine zam geldi.

Yeni fiyat tarifesine göre su ücretleri metreküp başına 2,62 ile 2,80 euro arasında artacak. Böylece ortalama su tüketiminde ücretler ayda 1,33 euro, yılda ise 16 euro yükselecek.

Valon hükümeti, bu uygulamasıyla SC Valon Su Şirketi (SWDE) tarafından gelen talebe olumlu cevap vermiş oldu.

8-) Elektrik ve gaz için ödenen sosyal tarifelerde artış gerçekleşecek

Belçika Federal Elektrik ve Gaz Düzenleme Komisyonu’nun verilerine göre elektrik için sosyal tarife, kilowattsaat başına KDV dâhil 28 euro 579 cent olacak. Bu rakam, 2022 yılında 26 euro 510 centti.

Gaz için sosyal tarife ise kilowattsaat başına KDV dâhil 3 euro 400 cent olacak.

Belçika’da yaklaşık 2 milyon kişi sosyal tarifeden yararlanıyor.

9-) Daha net ve şeffaf tamamlayıcı emeklilik sistemi

Ek emeklilik sistemi daha net ve şeffaf bir yapıya bürünecek. Ek emeklilik sistemiyle ilgili kuruluşların kuralları tüm katılımcılar için uyumlu hâle getirilecek. Böylece 4,13 milyon katılımcıya anlaşılır, açık ve doğru bilgiler, idari prosedürler iletilecek. Simerdis ve MyPension.be'nin rolü daha da güçlendirilecek.

Düzenlemeyle emeklilik sitemiyle ilgili yönetmelik maddelerinin, vatandaşların daha rahat anlayabileceği düzeye getirilmesi amaçlanıyor.

10-) Esnek çalışma sisteminin kapsamı genişletiliyor

Esnek çalışma sisteminin (flexi-job) uygulanacağı sektör sayısı artacak. Buna göre spor, sahne sanatları, sinema, bakım, yiyecek ve içecek, fırın ve kasapları içeren perakendecilik sektörlerinde esnek çalışma sistemi uygulanabilecek. Esnek çalışma sistemi, bir işçinin avantajlı koşullarda iş yapmasını sağlıyor.

İşveren esnek çalışma sisteminde, sadece işçiye sadece yüzde 25 oranında sosyal güvenlik katkısında bulunuyor.

Günümüzde esnek çalışma sisteminden emekliler ve çalışanların 4/5’i yararlanıyor.

11-) Geçici işsizlik ödeneği sisteminin bir kısmı kaldırılıyor

Geçici teknik veya enerji işsizlik ödeneği ile Covid-19 pandemisi dönemi için getirilen geçici işsizlik ödeneği 31 Aralık 2022 tarihinde sona eriyor.

Ekonomik nedenler için yürürlükte olan klasik ve özel geçici enerji krizi işsizlik ödeneği ise geçerli olacak.

12-) Öğrenciler yılda 600 saate kadar çalışabilecek

Öğrencilere sağlanan en yüksek yıllık çalışma süresi, sosyal güvenlik primlerinin azaltması ve aile ödeneğinin kaybedilmesi durumunda 475 ile 600 saate çıkarılıyor.

13-) Noter Reformu: İşlem ücretleri bin euro düşecek

Konut satın alma işlemlerinde noter işlem ücretleri düşürülüyor. Adalet Bakanı Vincent Van Quickenborne, konut alımlarının yüzde 98'inde daha düşük maliyetli yeni tarifelere geçileceğini belirtti. Bu doğrultuda, kredi sertifikası için istenen noter ücretlerinde yüzde 20'lik bir azalma gerçekleşecek. Böylece 232 bin 500 euroluk orta ölçekli bir konutun alış fiyatına eklenen noter ücretlerinde bin 100 euroluk bir düşüş olacak.

Şu anda geçerli olan noter ücretleri, satın alma işlemi ve kredi sertifikası için sırasıyla 750 Euro ve 550 euro olarak belirleniyordu. Konut alacak kişi yaklaşık iki bin euro noter işlem ücreti ödüyordu.

14-) Kreş ücretleri Valon Bölgesi ve Brüksel'de tek ebeveynli aileler için düşecek

Valon-Brüksel Federasyonu'ndaki kreşlerin ve sübvanse edilen hizmetlerinin ücreti, çocuklarıyla yalnız yaşayan ebeveynler için yüzde 30 azalacak.

Böylece tek ebeveyni aileler, 2023 yılında, mevcut kreş faturasının 70'ini ödeyecek.

15-) Işıklı işaretler 23.00-06:00 saatleri arasında söndürülecek

Brüksel'de enerji tasarruf tedbirleri devam ediyor. Bu doğrultuda, 23.00-06.00 saatleri arasında bütün ışıklı işaretleri, reklam panolarını, dükkânları ve ofislerin iç aydınlatmasını söndürme zorunluluğu geliyor.

Elektrikli veya gaz ısıtıcılar, kamusal alanda açık havada da yasaklanacak.

Ayrıca gerekli olmadıkça tüm ısıtmalı, klimalı binaların kapılarını kapatma zorunluluğu geliyor.

Gece işletmeleri veya açık bakım eczaneleri kapsam dışında yer alacak.

16-) Brüksel Bölgesi’nde fotovoltaik desteği azalacak

Brüksel Bölgesi’nde fotovoltaik panel sahiplerine verilen yardım azalacak.

17-) Vergi indirimi yüzde 50 ile sınırlanacak

Sipariş edilen yeni şarj edilebilir hibrit araçlar için benzin veya dizel ücretlerin vergi indirimi yüzde 50 ile sınırlandırılacak.

Ayrıca şarj istasyonlarını kuran şirketler ve bireyler için vergi indirimi, yıllar boyunca yavaş yavaş azalacak.

Hükümet, bu düzenlemeyle daha fazla yeşil araca yönelinmesini ve elektrikli araçların kullanımının artmasını amaçlıyor.

18-) Valon Bölgesi’nde kilometre vergisi düzenlemesi

Taşıtlar için geçerli kilometre verginin tarifeleri yenilenecek. Valon Bölgesi'ndeki son yenileme 1 Ocak 2022'ye kadar uzatılmıştı.

Yeni ücretler, tüm ağır araçlar, Belçika ve yabancı markalı 3,5 tondan fazla yük taşıyan araçlar (MMA) ile N1 römork traktörlerine uygulanır.

Kilometrik vergi, 1 Temmuz'da Flaman Bölgesi’nde ve Brüksel'de yenilenmişti.

19-) Palmiye yağına dayanan dizel yasaklanıyor

Palmiye yağına dayanan dizel taşıma sektöründe yasaklanıyor. Soya fasulyesi yağı da 2023 yılında yasaklanacak.

Palmiye yağı ve soya yağı bazen dizel ile karıştırılıyor ve biyoyakıt oluşturuyor.

20-) Motosikletlere teknik kontrol zorunluluğu

L Motosikletleri için yeni bir teknik kontrol zorunluluğu geliyor.

Bir bireye satışı veya bir kaza durumunda, motor silindirinin hacmi 125 santimetreküpten büyük olan, iki tekerlekli motorlu taşıt olan motosikletler için teknik kontrol zorunluluğu getiriliyor.

Bu karar, 2024'ten itibaren geçerli olacak Avrupa direktifinin ilan edilmesinin ardından alındı.

21-) Hırvatistan, Schengen bölgesine giriyor

Hırvatistan, ücretsiz olarak dolaşabilme serbestisi için Schengen Bölgesi kapsamına giriyor.

Öte yandan Avrupa Birliği'nin üye devletleri Romanya ve Bulgaristan'ın katılımın başvuruları reddedildi.

22-) Belçika limanlarına yeni yasa

Geçen yaz parlamento tarafından onaylanan yeni bir deniz güvenliği hukuku yürürlüğe giriyor. Özellikle Belçika limanlarına gelen sevkiyatların erişimi için yeni yasa çıkarılıyor. Buna göre Ukrayna İşgali’yle uygulanan yaptırımlardan kaçmak için bandrol değiştiren Rus gemileri reddedilebilecek.

Kanun ayrıca limanları, liman tesisleri, Kuzey Denizi alt yapısı ve yabancı sulardaki Belçika gemilerinin güvenliğinin sağlanmasını öngörüyor. Limanlarda ve sahil gözetim kameralarında daha katı erişim kontrolleri için biyometrilerin kullanımı, daha katı ve güçlendirilmiş bir güvenlik sağlayacak.