Bruxelles Korner
Zehra Özer
Dünyanın iklimi; güneşten gelen enerji miktarından, atmosferdeki sera gazı ve aerosol miktarından, güneş enerjisinin ne kadarının tutulacağı ya da yansıyacağını belirleyen yeryüzü özelliklerine kadar, pek çok faktörlerden etkilenmektedir.
Karbon Dioksit (CO2), Metan (CH4) ve Azot (N2O) gibi sera gazlarının atmosferdeki yoğunlukları, endüstri devriminin başından bu yana önemli ölçüde artmıştır. Bu durum büyük oranda fosil yakıt kullanımı, arazi kullanımındaki değişiklikler ve tarım gibi insan faaliyetleri nedeniyle gerçekleşmiştir. Örneğin, günümüzde atmosferdeki karbon dioksit yoğunluğu son 650 000 yıldan daha yüksek düzeye gelmiş ve son on yılda, 1960 yılında ölçümler başladığından bu yana ölçülenden çok daha hızlı artmaktadır. Sonuç olarak, 1750 yılından beri gerçekleştirilen insan faaliyetlerinin dünya üzerinde küresel ısınma etkisine yol açtığı genel olarak kabul edilmektedir.
Son zamanlarda yapılan araştırmalar, yüksek sıcaklığın ve yüksek nemin kombinasyonu insanlar üzerinde etkisinin ölümcül olabileceğini gösteriyor.
Islak ampul sıcaklığı
Termometrede seviyenin 35 derecenin üzerine çıkması durumunda, ne kadar sağlıklı olursa olsun insan vücudu terleyerek kendini soğutamıyor ve insanlar gölgede de kalsalar altı saat içerisinde hayatını kaybediyor.
Bu kombinasyon, sözde ıslak ampul sıcaklığına göre ölçülür. Yani, bir hava akımı içinde bulunan ıslak bir çisime yapışan su buharlaşması sonucunda elde edilen en düşük sıcaklıktır. Yaş termometre sıcaklığı 35 derece ye yükseldiğinde, insan vücudu hayatta kalması için yeterince serinleyemiyor ve bu hava durumuna birkaç saatten daha fazla dayanamiyor.
(Yaş termometre sıcaklığı: Bir termometrenin ucuna ıslak bir bez veya ıslak bir pamuk sarılıp, hava akımı etkisine maruz bırakıldığında ölçülen değere denir. Her zaman kuru termometre sıcaklığından daha düşüktür. Sebebi şudur, termometre ye sardığınız ıslak bezin/pamuğun üzerindeki su, üzerinden geçen havanın etkisi ile buharlaşmaya başlar ve buharlaştıkca suyun sıcaklığı ısı dengesini sağlanana kadar düşer. Denge sağlandığında okunan değer ıslak termometre sıcaklığıdır. Sıcak yaz günlerinde yıkanıp ıslak ıslak vantilatörün önüne geçtiğinizde hissettiğiniz değer budur. Örnegin % 50 bağıl neminde ve 33°c kuru termometre sıcaklığında, ıslak termometre sıcaklığı 24.5 derece civarındadır. )
Bugün bildiğimiz iklim ortamında, yaş termometre sıcaklığı nadiren 31 derecenin üzerine çıkmıştır. Ama 2015 yılında Basra Körfezi'nde neredeyse eşiğine ulaşıldı. Aşırı sıcaklar o yıl içerisinde Pakistan ve Hindistan'da tahmini 3.500 kişinin ölümüne sebep oldu.
Yaşanılır sıcaklığın sınırları
Yeni araştırmalar, sera gazı emisyonlarında ciddi düşüşler sağlanmadığı takdirde, yüksek sıcaklık dalgalarının yol açtığı, 31 ve 34.2 derece arasında ıslak termometre sıcaklıkları meydana geleceğini göstermektedir. Çalışmanın yazarı MIT Profesörü Elfatih Eltahir; "Bu bizi sağ kalabilirliğin eşiğine getirir ve 30’un üzerinde olan her derece sayısı çok ciddi sorunlara yol açar," açıklamasında bulundu.
Yorum Yazın