İstanbul'daki Suriye zirvesi dünya basınında

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ev sahipliğinde Rusya Devlet Başkanı Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Macron ve Almanya Başbakanı Merkel'in katılımıyla dün İstanbul’da gerçekleşen Suriye konulu zirve dünya basınında geniş yankı uyandırdı.

PEKİN/CAKARTA/PARİS/ KUALA LUMPUR

İstanbul’da gerçekleşen Suriye konulu zirveyle ilgili Çin haber ajansı Şinhua, "Türkiye, Suriye konusunda siyasi çözüm arayışı için dörtlü zirveye ev sahipliği yapıyor", Çin Merkezi Televizyonu, "Rusya, Almanya, Fransa ve Türkiye Suriye için uzun süreli ateşkes ve anayasa toplantısı çağrısı yaptı", Japon televizyonu NHK, "Rusya, Türkiye, Fransa ve Almanya’nın liderleri bu yıl sonuna kadar komitenin kurulması çağrısında bulundu", Endonezya'daki Tempo gazetesi, "Türkiye, Almanya, Fransa ve Rusya Suriye’nin kaderini konuşuyor" gibi ifadeleri kaydetti.

• Arap ve İran basını Suriye zirvesine geniş yer verdi

Zirve, Fransız basınında, İdlib'de ateşkesin muhafaza edilmesi çağrısı, yıl sonuna kadar anayasa komitesinin toplanması talebiyle ön plana çıkarıldı.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ev sahipliğinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Angela Merkel'in katılımıyla dün İstanbul’da gerçekleşen Suriye konulu zirve dünya basınında geniş yankı uyandırdı.

Çin haber ajansı Şinhua, zirveyi "Türkiye, Suriye konusunda siyasi çözüm arayışı için dörtlü zirveye ev sahipliği yapıyor” başlığıyla okuyucularına duyurdu. Ajans haberinde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Tüm dünya zirvemizi izliyor. Yapıcı ve samimi bir yaklaşımla bu beklentileri boşa çıkarmayacağımıza inanıyorum.” ifadelerine dikkati çekti.

Zirvede, Suriye’de barışa yönelik siyasi adımların atılmasının müzakere edildiği belirtildi.

Çin Merkezi Televizyonu (CCTV) ise "Rusya, Almanya, Fransa ve Türkiye, Suriye için uzun süreli ateşkes ve anayasa toplantısı çağrısı yaptı.” manşetiyle zirveyi aktardı.

Haberde, söz konusu 4 ülke liderinin Suriye’de uzun süreli barışın önemini vurguladığı ve yıl sonuna kadar yeni bir anayasa oluşturulması için bir komitenin kurulmasını çağrısı yaptığı dile getirildi.

Ayrıca, Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un "Rusya ve Türkiye sıkıca uygulanması gereken bir anlaşmayı müzakere etti. Bu noktada güvenceler vurgulandı. Hepimiz, taahhütlerin yerine getirilmesi ve ateşkesin istikrarlı ve sürdürülebilir olması için aşırı derecede ihtiyatlı olacağız.” ifadelerine yer verildi.

Japonya

Japon Televizyonu NHK ise “4 lider Suriye anayasası için bir komite istiyor” başlığıyla zirveyi okuyucularına duyurdu.

"Rusya, Türkiye, Fransa ve Almanya’nın liderleri bu yıl sonuna kadar komitenin kurulması çağrısında bulundu.” ifadelerini yer aldığı haberde, söz konusu komitenin Suriye’de demokratik seçimlere zemin hazırlaması için bir anayasa yazacağına dikkat çekildi.

Haberde ayrıca, zirveye katılan liderlerin Suriye’de iç savaşın sona ermesi için siyasi süreci gerekli gördüğü vurgulanarak, “Suriye halkı kendi ülkesinin geleceğine karar vermelidir.” ifadelerine yer verildi.

Endonezya

Suara gazetesi, "Dört ülke lideri Suriyeli mültecileri ele aldı’’ başlıklı haberinde, zirvede Suriyeli mültecilerin dönüşü, kalıcı ateşkes ve siyasi çözüm meselelerinin ele alındığını aktardı.

Tempo gazetesi "Türkiye, Almanya, Fransa ve Rusya Suriye’nin kaderini konuşuyor’’ başlığını kullandığı haberinde, İdlib'in zirvenin önemli konusu olduğu belirtilerek, bölgenin Türkiye’ye yakın olduğuna ve herhangi bir çatışma durumunda mülteci akınını azaltma ya da durdurma zorluğuna dikkat çekildi.

Sindo gazetesi ‘’Türkiye, Rusya, Almanya ve Fransa Suriye için dörtlü zirvede buluştu’’ başlıklı haberinde dört ülke liderinin insani yardımın ulaştırılması ve çatışmazsızlık gibi konuları içeren siyasi çözüm için bir araya geldiği kaydedildi.

Avustralya

Avustralya SkyNews, İstanbul’daki dörtlü zirvede Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Angela Merkel'in gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesinden dolayı Suudi Arabistan'a koordineli yaptırım çağrısında bulunduğunu bildirdi.

SBS Televizyonu ise zirveyi ‘‘Rusya, Almanya, Fransa ve Türkiye liderleri Suriye'de kalıcı ateşkes çağrısı yaptı’’ başlığıyla verdi. Liderlerin, Suriye’de kalıcı bir ateşkesin önemini vurguladığına yer verilen haberde, Emmanuel Macron’un ‘‘Bu taahhütlerin yerine getirilmesini ve ateşkesin istikrarlı ve sürdürülebilir olmasını sağlamak için hepimiz son derece ihtiyatlı olacağız." ifadeleri kullanıldı.

Malezya

Malezya’nın The New Straits Times gazetesi zirveyi, “Türkiye, Suriye, Fransa ve Almanya liderleri, Suriye’deki yıkıcı iç savaşa siyasi çözüm bulmak, insani yardımı sağlamak ve ülkenin son büyük muhalif kalesinde ateşkesi sağlamak için cumartesi günü bir araya geldi.” şeklinde aktardı.

The Star gazetesi de 4 ülkenin Suriye’de kalıcı ateşkesin önemine dikkati çektiğini belirterek, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “(Suriye’de) Anayasa komitesinin kuruluş sürecinin en kısa sürede, yıl sonu itibariyle tamamlanması çağrısında bulunduk.” ifadesine yer verdi.

Gazetede ayrıca Erdoğan’ın zirvede, İstanbul’daki Suudi Arabistan Başkonsolosluk binasında öldürülen Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın dosyasına ilişkin gelişmeleri liderlerle paylaştığına yönelik habere de yer verildi.

Fransa

İstanbul'daki zirve, Fransız basınında İdlib'de ateşkesin muhafaza edilmesi çağrısı, yıl sonuna kadar anayasa komitesinin toplanması talebi ve 4 ülke lideri tarafından ilk kez uygulamaya sokulan bir formatta yapılması yönleriyle ön plana çıkarıldı.

Le Monde gazetesi, “Avrupalılar ve Ruslar, İdlib’de ‘kalıcı ve istikrarlı’ ateşkes çağrısı yapıyor.” başlığını kullandığı haberde, Fransız, Türk, Alman ve Rus liderlerin Suriye’de kesin ve sınırlama olmadan bir insani yardım ve yeni anayasanın yazımına başlanması çağrısında bulunduklarını yazdı.

4 ülkenin liderinin katıldığı zirvenin bir ilk olduğunun altının çizildiği haberde, Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un “Rusya’nın, hayatını kendisine borçlu Esed rejimine açık bir şekilde baskı yapması gerektiği” talebi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Beşşar Esed’in nihayetinin ‘içerideki ve dışarıdaki’ Suriyelilerin vereceği karara bağlı olacağı yönündeki ifadesine vurgu yapıldı.

Le Figaro gazetesi ise “Suriye: İstanbul Zirvesi, İdlib’de ‘kalıcı ve istikrarlı’ bir ateşkes çağrısı yapıyor.” başlığını kullanarak, “İlk kez uygulanan bir formatta, Türkiye, Rusya, Fransa ve Almanya’nın yöneticileri, hep beraber Suriye’nin geleceğini ele aldılar.” değerlendirmesinde bulundu

Haberde, ABD ve İran’ın zirvede olmayışına dikkati çeken gazetenin İstanbul muhabiri Anne Andlauer, Beşşar Esed’in en önemli destekçisi Rusya ve Esed karşıtı silahlı muhalefeti destekleyen Türkiye dışında iki Avrupalı gücün (Fransa ve Almanya) Suriye’nin yeniden yapılandırılması ve siyasi geçiş konularında elini taşın altına koyma çağrısında bulunduklarını kaydetti.

Kamu yayıncısı France Info da “Suriye: İstanbul Zirvesi, ‘yıl sonundan önce’ bir anayasa komitesi istiyor.” başlığını attığı haberde, 4 liderin yıl sonundan önce, İsviçre’nin Cenevre kentinde anayasa komitesinin toplanması çağrısında bulunduğu ve bunun bir ilk olacağı vurgusunu yaptı.

Haberde, zirvenin Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından okunduğu belirtilen sonuç bildirisinde, mültecilerin geri dönüşünün sağlanması için uygun şartların oluşturulması ve terörle mücadelenin gerekli olduğunun altı çizilerek İdlib’de ateşkesin muhafaza edilmesi çağrısının yapıldığı belirtildi.

Muhabir: Fuat Kabakcı, Mahmut Atanur, Ömer Aydın, Ömer Faruk Yıldız