BRUXELLES KORNER

Kadir Duran

Kazakistan, bağımsızlığının 33. yılını kutluyor

Türk Devletleri Teşkilatı'nın en geniş topraklarına sahip dost ve kardeş ülke Kazakistan'ın bağımsızlığının 33. Yılı kutlu olsun.

Kazakistan, 16 Aralık 1991'den bu yana olan yolculuğunu öne çıkararak bağımsızlığının 33. yılını kutluyor. Bu tarihi gün, yalnızca ülkenin Sovyet egemenliğinden kurtuluşunu değil, aynı zamanda güçlü bir ulusal kimlik inşa sürecinin başlangıcını da işaret etti.

Orta Asya'da yer alan Kazakistan, devasa bir ülkedir ve yüzölçümü bakımından dünyanın dokuzuncu en büyük ülkesidir. Zengin kültürel ve coğrafi çeşitliliğe sahiptir. Doğrudan deniz erişimi olmayan en büyük ülke olarak, geniş bozkırlardan heybetli dağlara kadar çeşitli manzaralar sunar. 20 milyonluk nüfusu, farklı etnik gruplardan oluşarak dinamik bir kültüre katkıda bulunmaktadır.

Kazakistan, 16 Aralık 1991'de bağımsızlığını ilan etti ve bu, ülkenin ve bölgenin tarihindeki önemli bir dönüm noktasını işaret etti. Bu tarih, Sovyetler Birliği'nin çöküşünden hemen sonra gerçekleştiği için daha da önemlidir; bu durum birçok Sovyet cumhuriyetinin özerklik talep etmesine yol açtı.

Kazakistan'daki bağımsızlık hareketi, kültürel, politik ve ekonomik özgürlük arzusunu da içeren çeşitli faktörlerden etkilenmiştir. Ülke, özellikle eski başkent Almatı'da haklar ve daha fazla özerklik talep eden gösteriler ve halk hareketleri yaşamıştır.

Bağımsızlık ilanını takiben, yeni hükümet kurumlarının kurulması ve yeni bir anayasanın yazılmasıyla birlikte egemen bir devlet kurma çabaları başladı. Kazakistan, ayrıca diğer uluslarla diplomatik ilişkiler kurmaya, yabancı yatırımları çekmeye ve önceden doğal kaynaklara bağımlı olan ekonomisini çeşitlendirmeye çalıştı.

16 Aralık, artık her yıl bağımsızlık günü olarak kutlanmakta, Kazakistan'ın kimliğini ve egemenliğini yansıtan ulusal bir bayram haline gelmiştir. Kutlamalar kültürel etkinlikler, konserler ve ülkenin bağımsızlığından bu yana elde ettiği başarıları vurgulayan resmi konuşmalar içermektedir.

Özetle, 16 Aralık 1991, Kazakistan için sembolik bir tarihtir ve bir dönemin sona erip ulus için yeni bir sayfanın açıldığını simgelemektedir.

Kadir Duran

Kazakistan bağımsızlığının 33. yılını kutluyor

Yüzölçümü olarak dünyanın en büyük 9'uncu ülkesi konumuyla Türk Devletleri Teşkilatının (TDT) en geniş topraklara sahip üyesi Kazakistan, bağımsızlığının 33. yılını kutluyor.

Meiramgul Kussainova  |16.12.2024 - Güncelleme : 16.12.2024

Fotoğraf: Meiramgul Kussainova/AA
 

Astana

Kazakistan Yüksek Konseyi (Parlamento), 16 Aralık 1991'de ülkenin bağımsızlığını resmen onaylayan tarihi belgeyi kabul etti.

Yaklaşık 70 yıl eski Sovyetler Birliği'nin parçası olan Kazakistan, birliğin dağılması sonucu egemenliğini ilan eden 15 cumhuriyetten biri oldu.

Bağımsızlığın ardından 2 milyon 724 bin 902 kilometrekare toprak genişliğine sahip olan Kazakistan, yüzölçümü bakımından dünyanın en büyük 9’uncu ülkesi olarak kayıtlara geçti.

TDT'nin en geniş topraklara sahip üyesi Kazakistan kuzeyinde Rusya, doğusunda Çin, güney ve güneybatısında Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan ile ortak sınırları paylaşırken, Hazar Denizi'nden de Azerbaycan ve İran ile komşu konumunda bulunuyor.

Çok etnikli ülke olarak adlandırılan ve nüfusu 20 milyonu geçen Kazakistan’da son sayıma göre Kazakların oranı yüzde 70’i aştı.

Zengin yer altı kaynaklarıyla bölgenin gözde ülkesi Kazakistan, topraklarında dünyadaki petrol rezervinin yüzde 3’ünü barındırıyor ve aynı zamanda dünyanın bir numaralı ham uranyum üreticisi olarak öne çıkıyor. Ayrıca Avrupa Birliği'nin ihtiyaç duyduğu 34 kritik ham maddenin 18’i Kazakistan'da bulunuyor.

Zamanında Tarihi İpek Yolu’nun kilit güzergahlarından biri olan Kazakistan, şimdi de Avrasya’nın “geçiş ülkesi” olma yolunda ilerliyor. Kazak hükümeti, 2029 yılına kadar ülke üzerinden Çin’den Avrupa’ya taşınan yük miktarını 5 kat artırmayı hedefliyor.

Kazakistan, Orta Asya’da en çok doğrudan yabancı yatırım çeken ülke olarak öne çıkıyor. Bağımsızlığını kazandığı tarihten bu yana ülke, 441 milyar dolar değerinde yabancı yatırım çekmeyi başardı. Dünyada rekabet edilebilir 35 ülke arasında yer alan Kazakistan, gelecek 5 yılda ise 150 milyar dolar daha yabancı yatırım almayı planlıyor.

Türkiye, Rusya ve İran’ın garantörlüğünde Suriye krizine çözüm amaçlı oluşturulan Astana görüşmelerine ve her 3 yılda bir başkent Astana’da toplanan Semavi ve Geleneksel Dinler Liderleri Kongresi'ne ev sahipliği yapmasıyla bilinen Kazakistan, dış politikada oldukça barışçıl tutum izliyor.

Kazakistan, Sovyetler Birliği’nin ülkeye bıraktığı “mirası” olan ülkenin doğusundaki dünyanın en büyük 4. kitle imha silahı cephanesinin bulunduğu Semipalatinsk Nükleer Test Sahası'nı kapatarak “nükleer silahsızlanmayı” yaygınlaştırmayı dış politikasının öncelikli maddelerinden biri haline getirdi. Ülkenin girişimiyle Birleşmiş Milletler, 29 Ağustos’u Uluslararası Nükleer Silahların Test Edilmesiyle Mücadele Günü ilan etti.

Eski Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan ettiği dönemde Kazakistan’ın başında bulunan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, 28 yıl boyunca ülkeyi yönetti. “Önce ekonomi sonra siyaset” ilkesini öne çıkaran Nazarbayev’in 19 Mart 2019’da görevinden istifa etmesinin ardından ülkede yeni bir siyasi dönem başladı. Kazakistan’ın ikinci Cumhurbaşkanı seçilen diplomat kökenli Kasım Cömert Tokayev, yeni siyasi model oluşturmak için ülkede anayasal reforma imza attı.

Tokayev'in liderliğindeki Kazakistan hükümeti ise 2029 yılına doğru ulusal ekonominin hacmini ikiye katlayarak 450 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor.

Türkiye ile ilişkiler

Türkiye, "Kazakistan’ın bağımsızlığını ilk tanıyan ülke" olarak kayıtlara geçti. Bu yıl, iki ülke diplomatik ilişkilerinin de 32'nci yılı kutlanıyor.

Türkiye ve Kazakistan, bu sürede karşılıklı ticaret hacmini 30 milyon dolardan 10 milyar dolara çıkardı.

Bölgesel ve uluslararası arenada da işbirliğini sürdüren iki ülke, Türk dünyasının entegrasyonu adına önemli girişimler başlattı.

Kazakistan, TDT başta olmak üzere Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY), Türk Akademisi (TWESCO), Türk Devletleri Parlamenterler Asamblesi (TÜRKPA) ile Türk Kültür ve Miras Vakfı gibi ortak kurumların kuruluşlarına öncülük etti.

Türkiye ile Kazakistan arasında ilişkiler, “genişletilmiş stratejik ortaklık” seviyesine yükseltildi.

Kazakistan'ın Rusya, Çin, İtalya ve Güney Kore’den sonra en çok dış ticaret yaptığı 5'inci ülke konumunda yer alan Türkiye, son yıllarda Kazakistan’da ABD ve İsviçre’den sonra yatırımlarını en fazla artıran 3'üncü ülke olarak biliniyor.

Resmi verilere göre, ülkede 3 binden fazla Türk sermayeli şirket faaliyet gösteriyor.

İki ülke başkentleri arasında doğrudan uçuşların başladığı Türkiye ile Kazakistan arasında halihazırda 80'den fazla tarifeli uçak seferi de yapılıyor.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev: Bağımsızlık, paha biçilemez varlığımızdır

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, bundan 33 yıl önce 16 Aralık'ta halkının özgürlük hayalinin gerçek olduğunu belirterek, "Bağımsızlık, paha biçilemez varlığımızdır." dedi.

Meiramgul Kussainova  |16.12.2024 - Güncelleme : 16.12.2024

Astana

Tokayev, Kazakistan’ın 16 Aralık Bağımsızlık Günü dolayısıyla tebrik mesajı yayımladı.

Mesajında 16 Aralık’ın Kazakistan tarihi için devletin yeniden canlanışının yanı sıra halkın özgürlük hayalinin gerçekleştiği gün olduğunu kaydeden Tokayev, "Bağımsızlık, paha biçilemez varlığımızdır. Bağımsızlık, her şeyden önemlidir. Onu göz bebeği gibi korumak, her vatandaşın görevidir." ifadelerini kullandı.

Tokayev, Kazakistan'ın uluslararası alanda otoritesini adım adım güçlendirdiğine dikkati çekerek, "Toplumumuzda birlik, huzur ve istikrarı koruyarak tüm zorlukları aşacağımıza ve ilerleme yolunda yeni zirvelere ulaşacağımıza inanıyorum." değerlendirmesinde bulundu.

Bağımsızlık kurbanları anıldı

16 Aralık Bağımsızlık Günü’nde ülkenin güneyindeki eski başkent Almatı’da bağımsızlık kurbanlarını anma töreni düzenlendi.

Almatı Valisi Yerbolat Dosayev, milletvekilleri ve halkın katıldığı törende Bağımsızlık Anıtı'na çelenk bırakıldı, milli marş okundu ve ülkenin bağımsızlığına giden yolda hayatlarını kaybedenler için bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu.

FR

Le Kazakhstan fête ses 33 ans d' indépendance

Le Kazakhstan, en célébrant ses 33 ans d'indépendance, met en lumière son parcours depuis le 16 décembre 1991. Ce jour historique a marqué non seulement la libération du pays de l'emprise soviétique, mais aussi le début d'un processus de construction d'une identité nationale forte.

Le Kazakhstan, situé en Asie centrale, est un pays immense , il est le neuvième plus grand pays du monde en termes de superficie avec une riche diversité culturelle et géographique. En tant que plus grand pays sans accès direct à la mer, il présente une variété de paysages allant des steppes vastes aux montagnes imposantes. Sa population de 20 millions d'habitants se compose de différentes ethnies, ce qui contribue à une culture dynamique.

Le Kazakhstan a déclaré son indépendance le 16 décembre 1991, marquant un tournant significatif dans l'histoire du pays et de la région. Cette date est d'autant plus importante car elle a eu lieu peu après l'effondrement de l'Union soviétique, qui a conduit de nombreuses républiques soviétiques à revendiquer leur autonomie.

Le mouvement pour l'indépendance au Kazakhstan a été influencé par plusieurs facteurs, notamment le désir de liberté culturelle, politique et économique. Le pays a connu des manifestations et des mouvements populaires, notamment à Almaty, l'ancienne capitale, où des rassemblements ont eu lieu pour revendiquer des droits et une plus grande autonomie.

La déclaration d'indépendance a été suivie par des efforts pour établir un État souverain, avec la mise en place de nouvelles institutions gouvernementales et la rédaction d'une nouvelle constitution. Le Kazakhstan a également cherché à établir des relations diplomatiques avec d'autres nations, à attirer des investissements étrangers et à diversifier son économie, qui était auparavant fortement dépendante des ressources naturelles.

Le 16 décembre est désormais célébré chaque année comme le jour de l'indépendance, une fête nationale qui reflète l'identité et la souveraineté du Kazakhstan. Les festivités incluent des événements culturels, des concerts, ainsi que des discours officiels soulignant les réalisations du pays depuis son indépendance.

En résumé, le 16 décembre 1991 est une date emblématique pour le Kazakhstan, symbolisant la fin d'une ère et le début d'un nouveau chapitre pour la nation.